Kene İlaçlama
Keneler, kan emerek beslenir. Bu sebeple hemen her yabani ve evcil hayvanların (inek, koyun, köpek, kemiriciler, yerde beslenen kuşlar vb.) üzerinde bulunabilir. Ve daha sonrasında bu hayvanlardan insana kolayca geçebilir. Keneler ayrıca, çalılık ve yeşil, yüksek otlu alanlarda bulunur. Bu sebeple daha çok kırsal bölgelerde ve hayvancılıkla uğraşan kişilerde kene saldırısı daha fazla görülmekle birlikte, kentsel alanlardaki uygun ortamlarda da kene vakaları görülmektedir.
KENELERİN SAĞLIĞIMIZA ZARARLARI
Bildiğimiz üzere kene ısırıkları tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de ölümcül sonuçlar doğurmaktadır. Virüsle bulaşmış keneler, kan emişini tamamladıktan hemen sonra ayrılırken bir sıvı salgılarlar. Kenedeki virüs genellikle bu sıvı ile bulaşır. Kene kanını emdiği ve virüsü bulaştırdığı tüm canlılarda hastalık oluşturur. Ancak hastalık genellikle hayvanlarda hafif ve bulgusuz seyreder. Bu sebeple daha az görülmekle birlikte hasta hayvanların salgıları ve kanları aracılığıyla da hastalık bulaşabilir. bu durumla ilgili daha önce yaşanmış bir çok örnek bulunmaktadır.
Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA veya Kırım-Kongo Hemorajik Ateş, KKHA) keneler (özellikle Hyalomma cinsi) yoluyla bulaşır, zoonotik enfeksiyona yol açan bir viral hastalıktır.
Yine evcil ve vahşi hayvanların yanı sıra insanlara da bulaşabilir. Özellikle Doğu ve Batı Afrika’da yaygın olan patojenik virüs Bunyaviridae ailesinin Nairovirüs grubuna bağlı bir RNA virüsüdür. Bulaşma oluşmuş memelilerde klinik hastalık nadir de olsa, insanlarda çoğunlukla ağır geçer ve mortalite oranı %30’dur. Endemik bölgelerde virüsler keneler yoluyla bulaştığından tarım ve hayvancılık ile uğraşan kişiler yüksek risk grubundadırlar.
TARİHÇESİ
Belirtilerine ilk kez 1944 yılında Batı Kırım’da rastlanmıştır. Bu rahatsızlığa Orta Asya’da daha önceleri, “Kara Humma” denilen hastalıkla aynı olduğu tespit edilmiştir. Bir başka adı ise Orta-Asya Kanamalı Hummasıdır. Virüse Afrika dışında Türkiye dahil bir çok Asya ve Doğu Avrupa ülkesinde de rastlanılmıştır. Türkiye’de ise ilk kez 2002 yılında ortaya çıkan epidemi sırasında tanımlanmıştır.
EPİDEMİYOLOJİ
Belirtilerin insanlardaki sporadik enfeksiyonu genelde; Hyalomma kenesinin ısırığı nedeniyle olur. Yine de hastalığı bulaştırabildiği bilinen otuz kene türü mevcuttur. Sığır, koyun ve keçi gibi çiftlik hayvanlarının yanı sıra, tilki gibi vahşi hayvanlarda da etken virüse rastlanmıştır. Ayrıca kuşlara ve küçük memelilere de bulaşabilir. Göç yolu üzerinde bulunan kuşlarda virüse rastlanması virüsün kıtalararası geçiş yaptığının bir kanıtıdır.
Virüs bulaşmış çiftlik hayvanlarının etinin yenmesi sonucu insanlara da bulaşabileceği gerçeği göz önünde bulundurulmalıdır. Ama yine de insana bulaşma çoğunlukla ısırılmak sureti ile olmuştur.
Teşhis;
K.K Hemorajik Ateşinin teşhisi virüsün veya virüs RNA’sının kan ve doku örneklerinden izolasyonunu, virüse karşı vücutta oluşmuş antikorların ve virüs antijeninin varlığının saptanmasını içerir.
Ayrıca teşhisin konması için kullanılacak laboratuvarların kendi alanında tam güvenli olması çok önemlidir.
Tedavi;
Spesifik bir tedavisi yoktur. Bilindiği üzere virüsler için geliştirilmiş herhangi bir ilaç bulunmamaktadır. Yapılabilecek tedavi genellikle semptomatik ve destekleyici şekilde olmalıdır. Hastalığı geçiren kişiler ömür boyu bağışıklık kazanabilmektedir.
Kamu Sağlığı ve Korunma;
En önemli husus toplumu bilgilendirmektir. Aynı zamanda kenelerin aktif olduğu zamanlarda yani Nisan-Ekim ayları arasında ilaçlamaların yapılması, insanların ortamdan uzaklaştırılması, tarla vb.. alanlarda çalışan kişilerin sık sık muayene edilmesi vb.. kamu sağlığına fayda sağlar. Yine keneler için repellent (kaçırıcı) kimyasal uygulanması da mümkündür. Salgın dönemlerinde kişiler üzerilerinde keneye rastlarlarsa bunu çıkarmaya çalışmaması önem arz eder. en yakın sağlık kuruluşundan bu huşu ile ilgili destek alınabilir.
Yine hastaların kan ve vücut sıvılarıyla temastan kaçınmak gereklidir. Temas olmuş ise, kişi dikkatlice gözlemlenmeli ve varsa belirtiler takip edilmelidir. Emare görülürse profesyonel müdahale yapılması yönünde gerekli işlemlerin başlatılması gerekmektedir.
MÜCADELE YÖNTEMLERİ
Kene sokma sonrası tedavisi çok zordur. Hatalı yöntemlerle yapılan müdahaleler ölümle sonuçlanan hastalıklara davetiye çıkarır. Kene hafife alınmaması gereken bir zararlıdır. Mücadele ve ilaçlaması profesyonellik ve bilgi gerektirir. Çeşitli yöntemlerle Kene ilaçlama yapılır. Kenelerin tespit ve imhası için uygun doz ve ilaç kullanmak önemlidir.